Czy utrata zaufania może być przyczyną zwolnienia pracownika?

Często stosowaną przyczyną wypowiedzenia umowy przez pracodawcę, na czas nieokreślony, jest utrata zaufania do osoby zatrudnionej. Najczęściej procedurę praktykuje się w stosunku do pracowników na stanowiskach kierowniczych. Zwolniona osoba, która odwoływała się w sądzie od decyzji byłego pracodawcy może żądać przywrócenia do pracy lub przyznania odszkodowania. W jakim przypadku utrata zaufania uzasadnia wypowiedzenie lub zwalnianie pracownika?

Utrata zaufania a wypowiedzenie umowy

Obowiązujące w Polsce przepisy prawa wskazują, że wypowiedzenie musi być uzasadnione, z orzecznictwa Sądów w pracy wynika natomiast, że utrata zaufania może być powodem zwolnienia pracownika. Wypowiedzenie umowy musi być dokonane na piśmie, a pracodawca powinien pouczyć zwalnianą osobę o możliwości odwołania się od decyzji w sądzie pracy. W uzasadnieniu wypowiedzenia umowy o pracę na czas nieokreślony, należy koniecznie podać powody utraty zaufania.

Ekspert od prawa pracy z portalu prawopracyporady.pl, podkreśla:

Podana przyczyna utraty zaufania do pracownika musi być prawdziwa, obiektywna i racjonalna. Przykładowymi powodami takiego stanu rzeczy, które zostały uznane przez orzecznictwo sądowe, jest na przykład wszczęcie wobec pracownika postępowania karnego, naruszenie przez niego  przepisów prawa finansowego, zbyt daleko idąca oraz nieuzasadniona krytyka decyzji pracodawcy, czasami również uzasadnione podejrzenie kradzieży lub nawet jednorazowe uchybienia w wykonywaniu czynności pracowniczych. W każdym wypadku jednak należy przeanalizować okoliczności danego przypadku przed wręczeniem pracownikowi wypowiedzenia umowy o pracę

Podane powody stanowią jednak tylko punkt odniesienia, gdyż jak wyżej wskazano, każda sytuacja powinna być rozpatrywana indywidualnie. Co więcej, nawet nieświadome zawinienia mogą łączyć się z wypowiedzeniem umowy. 

Szczególnie interesującą w tym zakresie jest kwestia tego czy sytuacja osobista pracownika i zdarzające się małżeństwa między pracownikami firm konkurujących może skutkować uzasadnionym wypowiedzeniem umowy o pracę.

Kto jest narażony na utratę zaufania?

Pracownicy, którzy zostali zwolnieni w związku z utratą zaufania, zazwyczaj byli obciążeni dużą odpowiedzialnością. Takie ryzyko podejmują osoby na stanowiskach kierowniczych, które są ważnymi decydentami w danej firmie. Ponadto utrata zaufania może odnosić się w szczególności odnosić się do osób mających dostęp do informacji poufnych, albo istotnych dla działalności pracowniczej, a także pracowników piastujących szczególne stanowiska, np. rzecznika prasowego lub prawnika.

Czasami podanie przyczyny utraty zaufania i zwolnienia pracownika może zostać uznane przez Sąd za nazbyt ogólnikowe - w zależności od konkretnych sformułowań przyczyn wypowiedzenia, przebiegu procesu i zaproponowanych przez strony dowodów. Istotnym dla pracodawcy w sprawie z odwołania od wypowiedzenia są okoliczności towarzyszące rozwiązaniu umowy o pracę, informacja o działaniach i rozmowach podjętych przed zwolnieniem pracownika oraz szczegółowy opis przyczyny zakończenia współpracy z daną osobą - co pracodawca powinien wykazać w toku postępowania sądowego z odwołania od wypowiedzenia umowy o pracę.