Czym charakteryzują się zamki hakowe?

Odpowiednie zabezpieczenie posesji, wnętrza budynku czy konkretnego pomieszczenia wymaga użycia zamka, dającego możliwość unieruchomienia zamontowanej w nich bramy lub drzwi. W przypadku popularnych bram i drzwi przesuwanych zwykłe zamki nie zdają jednak egzaminu. W takich sytuacjach konieczny jest montaż specjalnej konstrukcji, czyli zamka hakowego. Tylko zabezpieczenie tego rodzaju daje gwarancję, że skrzydło będzie można unieruchomić.

W jaki sposób można zabezpieczyć drzwi i bramy przed niekontrolowanym otwarciem?

Zamek to element, bez którego trudno wyobrazić sobie skuteczną ochronę drzwiczek, drzwi, furtek lub bram przed otwarciem. Blokuje on skrzydło w odpowiednim położeniu, sprawiając, że nie ulegnie samoczynnemu rozwarciu, czy to za sprawą własnego ciężaru i niedokładności montażu, wiejącego wiatru lub wskutek lekkiego popchnięcia. Najczęściej zamki są otwierane przez naciśnięcie klamki, jednak kiedy pełnią też funkcję zabezpieczającą są zwykle łączone z mechanizmem ryglującym, wymagającym użycia klucza – wyjaśnia przedstawiciel firmy Kowal, która zajmuje się produkcją okuć budowlanych.

Zamki występują w dwóch głównych rodzajach – jako zamki wierzchnie montowane na zewnątrz skrzydła oraz wpuszczane, mające formę kasety umieszczanej w wąskiej szczelinie wykonanej w skrzydle drzwiowym. Zamki nawierzchniowe służą zwykle do dodatkowego zabezpieczania drzwi przed niepowołanym otwarciem. Zamki wpuszczane są połączone z klamką – umożliwiają otwarcie drzwi po jej naciśnięciu lub popchnięciu.

Dla wygody użytkowników w klasycznych wpuszczanych zamkach drzwiowych stosuje się działającą samoczynnie zapadkę w kształcie klina lub rolkę. Są one dociskane sprężyną, wiec przy zamykaniu drzwi samoczynnie chowają się wewnątrz mechanizmu zamka, a w momencie, gdy zapadka znajdzie się naprzeciwko otworu, nacisk sprężyny sprawia, że wchodzi ona w otwór w blasze zaczepowej, blokując drzwi. W zamkach wyposażonych w zaczepy w kształcie klina do otwarcia zamka konieczne jest naciśnięcie klamki. Jednak zwykle zamykają się one samoczynnie, ponieważ klin ma płaszczyznę ustawioną pod kątem około 45° od strony, która styka się wówczas z blachą zaczepową umieszczoną w ościeżnicy. Zamki z zapadką rolkową można otwierać i zamykać popychając drzwi, ponieważ rolka płynnie cofa się do kasety w obu przypadkach.

Rozwiązanie stosowane w typowych drzwiach, furtkach lub bramach rozwieranych nie sprawdzi się jednak w przypadku skrzydeł rozsuwanych. W takiej sytuacji zamknięcie następuje przez przemieszczenie skrzydła w płaszczyźnie równoległej do niego oraz dociśnięcie do ościeżnicy. Podobnie jak drzwi i bramy rozwierane muszą być jednak unieruchomione, tak by nie zostały przypadkowo otwarte. Do zablokowania ich w takim położeniu służą specjalne zamki hakowe.

Jak działają zamki hakowe?

Zamek hakowy przeznaczony do drzwi rozsuwanych, bramy lub furtki otwieranej w ten sposób wyróżnia się zupełnie innym rodzajem stosowanej zapadki. W tym przypadku ma ona kształt zaczepu przypominającego hak (stąd nazwa zamka), który porusza się w tym przypadku nie zbliżając się i oddalając od ościeżnicy, a chowając się w kasecie po uniesieniu ku górze. Zaczep zamka hakowego jest również zwykle utrzymywany w odpowiedniej pozycji za sprawą naciskającej na niego sprężyny, która sprawia, że część zazębiająca się z blachą zaczepową jest domyślnie opuszczona w dół.

Żeby ułatwić zamykanie i otwieranie zamków hakowych zapadka zwykle jest od strony blachy zaczepowej wyprofilowana w kształcie krzywej lub pod skosem. Dzięki takiemu rozwiązaniu przy zamykaniu rygiel może unieść się ku górze samoczynnie, a następnie za sprawą sprężyny opaść w położenie, w którym blokuje ruch skrzydła.

Zamki hakowe montowane w kasetach wpuszczanych w drzwi lub furtki są otwierane za pomocą naciśnięcia klamki albo po przekręceniu w zamku klucza. Niektórzy producenci oferują też zamki ze specjalnie wyprofilowanymi zapadkami, które odblokowują się po nieco mocniejszym pociągnięciu drzwi. Takie rozwiązanie jest popularne zwłaszcza w zamkach, które są montowane w meblach.

W większości sytuacji zamki hakowe są używane do bram przesuwnych oraz drzwi przesuwanych muszą więc być dodatkowo zabezpieczone przed nieuprawnionym otwarciem. W tym przypadku klasyczne zamki używane w skrzydłach rozsuwanych zupełnie się nie sprawdzą, ponieważ nie blokują przemieszczania skrzydła w płaszczyźnie, w której się ono otwiera. Rozwiązaniem jest tu stosowanie zamków, które są wyposażone w wysuwane bolce. Są one umieszczane od strony hakowego wgłębienia zapadki, a ich zadaniem jest uniemożliwienie podniesienia skrzydła do góry i otwarcie go po tym, jak zapadka wyskoczy z otworu, w którym jest zablokowana.

Ponieważ zarówno bramy, jak i drzwi przesuwne cieszą się sporym powodzeniem, zamki hakowe są chętnie kupowane, stanowiąc znakomite zabezpieczenie przed niekontrolowanym otwarciem się ich skrzydeł. Prosta, lecz bardzo wytrzymała konstrukcja oraz łatwa obsługa sprawiają, że konstrukcje tego typu są trwałe, a najlepsi producenci dbają o to, by ich mechanizmy były dobrze zabezpieczone przed działaniem wilgoci i wpływem warunków atmosferycznych.