Zastosowanie kruszywa przy budowie dróg

W budownictwie drogowym stosuje się wiele materiałów pochodzenia naturalnego, jak również przetworzonych odpadów pochodzenia poprodukcyjnego i wydobywczego. Przede wszystkim są to kruszywa i masy ziemne. Wchodzą one w skład surowców, używanych przy budowie dróg i autostrad.

Kruszywa to materiały sypkie, które mogą mieć pochodzenie organiczne bądź mineralne. Kruszywo stosowane do budowy dróg musi oczywiście charakteryzować się określonymi normami budowlanymi, takimi jak wytrzymałość czy współczynnik tarcia.

Kruszywa a nawierzchnia drogowa

Szacuje się, że udział kruszyw w napełnianiu górnych warstw nawierzchni drogowych wynosi ok. 90-95%, a w przypadku dolnych od 87% do nawet 100%. ,,Do górnych warstw stosuje się przeważnie tzw. kruszywo łamane – otrzymywane przez mechaniczne rozdrobnienie skał – które charakteryzuje się nieco lepszymi cechami technicznymi, niż kruszywo naturalne" – komentuje fachowiec firmy Radosława Kameckiego z Elbląga, specjalizującej się w sprzedaży wysokiej klasy kruszywa na cele budowlane. Kruszywa mogą też stanowić składnik mieszanek mineralno-cementowo-emulsyjnych, używanych do wykonywania podbudów.

Typy kruszyw

W ten sposób doszliśmy do podstawowej typologii kruszyw. W budownictwie drogowym stosuje się głównie dwa jego rodzaje – kruszywa skalne naturalne (należą do nich m.in. piasek zwykły, żwir, pospółka czy wszelakie mieszanki piaskowo-żwirowe) oraz skalne łamane (np. grys granulowany, tłuczeń czy kliniec). Znajomość konkretnych rodzajów kruszyw jest niezwykle istotna. To od nich bowiem zależy, jaką metodę wykonania podbudowy drogowej zastosujemy.

Podbudowa z kruszywa naturalnego

Aby kruszywo naturalne nadawało się do podbudowy drogowej, powinno cechować się właściwym uziarnieniem oraz posiadać optymalną wilgotność, umożliwiającą bezproblemowe zagęszczenie. Poddanie procesowi zagęszczenia kruszywa o zbyt dużej wilgotności, może skutkować zamknięciem wody w porach kruszywa, co negatywnie wpłynie na jego walory jakościowe.

Kruszywo naturalne można wbudowywać na kilka sposobów – ręcznie, przy użyciu spychacza lub równiarki. Zalecana jest zwłaszcza ta ostatnia metoda. Spychacz może natomiast doprowadzić do rozsegregowania kruszywa, przez co wystąpią trudności z zastabilizowaniem górnej warstwy.

Podbudowa z kruszywa łamanego

Kruszywo łamane – jak już wspomnieliśmy – charakteryzuje się nieco lepszymi parametrami technicznymi, toteż może znajdować się zarówno w dolnej (pomocniczej), jak i górnej (zasadniczej) warstwie podbudowy nawierzchni drogi. Przyjęło się, że maksymalna grubość warstwy po zagęszczeniu nie powinna przekraczać 20 cm. Podbudowy tłuczniowe są wykonywane przeważnie w dwóch warstwach – w warstwie dolnej stosuje się tłuczeń nieco grubszy, niż w górnej. Do rozłożenia tłucznia używana jest równiarka lub układarka, w niewielkich zakresach również koparka bądź spycharka.

Jeśli podbudowa ma przekrój daszkowy, jej zagęszczanie powinno zaczynać się od krawędzi, przesuwając się podłużnymi pasami, w kierunku osi jezdni. Nierówności w podbudowie usuwa się bezzwłocznie, dokładając świeże kruszywo. Warstwę w danym miejscu warto uprzednio wzruszyć kilofem, szpadlem tudzież koparką.

Do zagęszczania warstw tłucznia używa się gładkich walców wibracyjnych. ,,Stosując wibracje, trzeba zachować należytą ostrożność. Zwłaszcza przebywając w pobliżu świeżo ułożonych krawężników oraz w miejscach przebiegu gazociągów" – podsumowuje ekspert firmy Radosława Kameckiego.