Charakterystyka łożysk kulkowych

Łożyska kulkowe to szeroka grupa wyrobów należąca do łożysk tocznych. Ich nazwa pochodzi od zastosowanych elementów toczonych, przyjmujących kulisty kształt. Łożyska tego typu potrafią przenosić zarówno obciążenia promieniowe, jak i osiowe. Mogą też pracować przy wysokich prędkościach obrotowych. Występują w ściśle określonych i znormalizowanych wymiarach oraz podtypach. Do najczęściej spotykanych należą łożyska kulkowe zwykłe, skośne, wahliwe oraz wzdłużne.

Łożyska kulkowe zwykłe

Łożyska kulkowe zwykłe cechują się dość prostą budową – są nierozłączne, wyjątkowo wytrzymałe, a zarazem nie wymagają skomplikowanej obsługi. Głębokie bieżnie oraz wysoki stopień przylegania kulek pozwalają na przenoszenie – poza obciążeniami promieniowymi – obciążeń osiowych w obu kierunkach, nawet przy dużych prędkościach obrotowych.

To najczęściej widywany typ łożysk, wykonywany w wielu wersjach i klasach dokładności. Przeważnie spotykamy odmiany jednorzędowe. Wersje dwurzędowe zapewniają natomiast nieco większą sztywność łożyskowania – relacjonuje ekspert firmy AGRO-HURT z Warszawy, dystrybutora wyrobów technicznych i gumowych, w tym wysokiej jakości łożysk i uszczelek.

Łożyska kulkowe skośne

Łożyska kulkowe typu skośnego posiadają wzajemnie przesunięte w kierunku osiowym bieżnie, na pierścieniach wewnętrznym i zewnętrznym. Sprawdzają się przy łożyskowaniach, które muszą przenosić równocześnie działające obciążenia promieniowe i osiowe. Możliwość przenoszenia obciążeń osiowych przez łożyska kulkowe skośne wzrasta wraz z kątem działania łożyska (między linią działania obciążenia na kulkę, a płaszczyzną prostopadłą do osi obrotu łożyska). Pod tym kątem obciążenie jest przenoszone z jednej bieżni na drugą. W konstrukcjach maszyn najczęściej spotykamy łożyska kulkowe skośne jednorzędowe, dwurzędowe oraz jednorzędowe dwukierunkowe.

Łożyska kulkowe wahliwe

Łożysko kulkowe wahliwe składa się z dwóch rzędów kulek i kulistej, wklęsłej bieżni pierścienia zewnętrznego, gwarantującej efekt wahliwości. Nie reaguje na niewspółosiowość kątową wału względem oprawy i sprawdza się w zastosowaniach, gdzie niewspółosiowość podlega wzrostowi wskutek ugięcia wału bądź pomyłek montażowych.

Poza tym, łożysko kulkowe wahliwe wykazuje najmniejsze opory tarcia spośród wszystkich, powszechnie stosowanych łożysk tocznych, co zapewnia niższą temperaturę roboczą nawet przy wysokich prędkościach. Oprócz odmiany podstawowej, wyróżniamy łożyska uszczelnione oraz otwarte z szerokim pierścieniem wewnętrznym – dodaje ekspert AGRO-HURT.

Łożyska kulkowe wzdłużne

Łożyska tego typu stosuje się, gdy osiowa składowa obciążenia jest nadzwyczaj duża w stosunku do promieniowej. Łożyska wzdłużne często pracują w układach z łożyskami poprzecznymi. Wówczas łożysko poprzeczne przenosi obciążenia promieniowe, a łożysko wzdłużne obciążenia osiowe. Właściwością łożysk kulkowych wzdłużnych jest promieniowe mocowanie jednego z pierścieni. Pozostały pierścień lub pierścienie (w łożyskach dwukierunkowych) są osadzone z luzem promieniowym i osiowane przez elementy tłoczne, względem pierścienia osiowanego. Łożyska wzdłużne są rozłączne i muszą być obciążane osiowo lub przez ograniczenie luzu zabezpieczone przed rozsunięciem się pierścieni.