Metalowe artykuły złączne

Nie definiując nazwy „artykuły złączne” (niech to robią naukowcy), zastanówmy się co pod tą nazwą, możemy znaleźć w sklepach lub hurtowniach? Będą to oczywiście wszelkiego rodzaju metalowe akcesoria służące do łączenia różnych elementów w większą całość. Na co dzień mamy do czynienia ze śrubami, nitami, opaskami czy zawleczkami. To właśnie przykłady tego, co w handlu nazywamy artykułami złącznymi.

Dlaczego z metalu?

Lista artykułów złącznych jest niezwykle długa. Wyliczając te najbardziej znane i najczęściej stosowane należy tu powiedzieć przede wszystkim o gwoździach, o śrubach (tych z nakrętkami i tymi bez nich), o wkrętach, o nitach, o prętach gwintowanych i wielu innych. Czym charakteryzują się tego typu elementy łączące? Pytanie nie jest trudne chyba nawet dla laika, a odpowiedź jest oczywista. Wszystkie artykuły złączne musi cechować bardzo duża wytrzymałość na rozciąganie. Na elementy łączone zazwyczaj działają znaczne siły rozrywające. Sprostać im może jedynie łącznik wykonany z wysokiej jakości materiału. W tej sytuacji głównym materiałem używanym do produkcji takich elementów łączących pozostaje stal. Jest ona zresztą stosowana w tym celu od wielu wieków, a prapoczątki tego sięgają korzeniami aż do czasów zwanych w historii człowieka epoką żelaza. Szczególną rolę tam, gdzie przedmioty łączy się śrubami, odgrywa gwint. Jego trwałość musi być szczególnie duża, tak aby poszczególne zwoje śruby lub nakrętki nie uległy zerwaniu.

Czy tylko stal?

Stal nie jest jedynym metalem używanym do produkcji artykułów złącznych. Ponieważ mają one różnorodne zastosowania, to muszą one spełniać określone wymagania wynikające z warunków narzuconych tak przez konstruktorów, jak i przez prawa fizyki – mówi nam przedstawiciel firmy Metalex z Dąbrowy Górniczej. Trudno sobie wyobrazić na przykład aluminiowe poszycie kadłuba samolotu łączone przy pomocy stalowych nitów; po pierwsze zwiększałoby to ciężar samolotu, a po drugie z uwagi na różną rozszerzalność cieplną stali i aluminium mogłoby być przyczyną deformacji kadłuba. Analogiczną sytuację mamy w elektrotechnice, gdzie najpowszechniej używanym metalem jest miedź. Łączenie elementów miedzianych niektórymi innymi metalami mogłoby powodować utlenianie się miejsca spajania. Wszakże i różne metale nie są jedynym materiałem używanym do produkcji artykułów złącznych; można je wykonać również z tworzyw sztucznych, a nawet z drewna; ich zastosowanie jest jednak ograniczone i tylko tam, gdzie siły rozrywające są niewielkie. Oczywiście nie jest regułą, że łącznik musi być wykonany z tego samego materiału co elementy łączone. Jako przykład tego możemy wskazać stalowe kotwy czy ankry spajające uszkodzone mury lub kołki rozprężne mające bardzo uniwersalne zastosowania. Podsumowując rzecz, można stwierdzić, że artykuły złączne to, wbrew pozorom, obszerny temat, a ich lista asortymentowa jest bardzo długa.