Ochrona wyłącznego prawa w gospodarstwach ekologicznych

Ochrona wyłącznego prawa w gospodarstwach ekologicznych działa na takich samych zasadach, jak w konwencjonalnych. Posiadacze gruntów rolnych bowiem, niezależnie od tego, czy mają gospodarstwa ekologiczne czy konwencjonalne, zobowiązani są, by znać nazwę odmiany, którą wysiewają lub sadzą. Korzystając z odmian objętych ochroną wyłącznego prawa, mogą wysiewać je tylko z kwalifikowanego materiału siewnego.

Kwalifikowany materiał siewny kupuje się u licencjonowanego sprzedawcy. Aby zrozumieć, na czym polega ochrona wyłącznego prawa w gospodarstwach ekologicznych należy zapoznać się z terminem hodowcy.

Hodowca i odmiana

Hodowca to osoba, która wyhodowała lub odkryła nową odmianę rośliny. Wedle prawa; Ustawy z 26 czerwca 2003 r. o ochronie prawnej odmian roślin, jest to również osoba, która zleca wyhodowanie odmiany i posiada w związku z tym odpowiednią dokumentację. Z pojęciem hodowcy łącznie się nierozerwalnie pojęcie odmiany. Charakteryzują ją trzy następujące cechy:

• musi być określona na podstawie właściwości, wynikających z genotypu
• odróżnia się od każdej innej zbiorowości roślin na podstawie co najmniej jednej z przejawianych wartości
• pozostaje niezmieniona po rozmnożeniu

Szczególnym przypadkiem odmiany jest odmiana chroniona; taka, do której hodowca posiada certyfikat przyznania wyłącznego prawa. Daje ono prawo do ochrony odmiany oraz zarobkowego jej wykorzystywania. Jest to ochrona wyłączna, obejmująca wytwarzanie lub rozmnażanie, przygotowywanie do rozmnażania, oferowanie do sprzedaży, sprzedaż, eksport, import oraz przechowywanie materiału siewnego danej rośliny chronionej. Po więcej informacji, związanych z ochroną wyłącznego prawa w gospodarstwach ekologicznych, zwróćmy się do Agencji Nasiennej, cenionej organizacji hodowców.    

Gospodarstwa ekologiczne

Decydując się na prowadzenie gospodarstwa ekologicznego, powinniśmy pamiętać o kilku podstawowych zasadach. Przede wszystkim, uprawa metodami ekologicznymi obejmuje również odmiany roślin, objętych ochroną wyłącznego prawa. Ponadto, produkcja materiału siewnego odmiany chronionej w gospodarstwach ekologicznych odbywa się wyłącznie na podstawie licencji hodowcy, posiadającego wyłączne prawo do tej odmiany. Rolnik posiadający gospodarstwo ekologiczne może również wysiać materiał z własnego zbioru odmiany chronionej w ramach przywileju tzw. odstępstwa rolnego. W takiej sytuacji powinien on uiścić opłatę na rzecz hodowcy w wysokości 50% opłaty licencyjnej za każdy wysiany kilogram nasion. Miejmy na uwadze, iż obowiązek uiszczenia opłaty za odstępstwo rolne dotyczy tak samo gospodarstw ekologicznych, jak i konwencjonalnych, o powierzchni powyżej 10ha gruntów rolnych w przypadku ziemniaków oraz powyżej 25ha w przypadku innych gatunków roślin.