Walutowy kurs sztywny. Co to znaczy?

Kurs walutowy jest jednym z najważniejszych wskaźników kondycji danej gospodarki. Zmiany kursów walut kształtują się m.in. według zasad ustalonych przez władze państwowe i banki centralne. W obecnie obowiązującym międzynarodowym porządku walutowym, możliwe jest stosowanie kursu: sztywnego, płynnego lub kursu o ograniczonych wahaniach. W niniejszym artykule zajmiemy się zagadnieniem kursu sztywnego.

Reżim walutowy sztywny

Walutowy kurs sztywny zakłada, iż relacja pomiędzy daną walutą a innymi walutami jest określana przez państwo, a konkretnie instytucje odpowiedzialne za politykę pieniężną – zazwyczaj są to narodowe banki centralne lub ministerstwa finansów. Kurs danej waluty określa się względem jednej waluty obcej, najważniejszej z punktu widzenia danej gospodarki lub względem koszyka walut. Jeśli wybierana jest konkretna waluta, to zazwyczaj wybiera się jednostkę pieniężną czołowego partnera handlowego, o znacznym poziomie stabilności. Sztywny kurs walutowy jest niezmienny w dłuższych okresach. Instytucje finansowe i władze danego kraju odpowiadają za zapewnienie możliwości wymiany swojej waluty po z góry zadeklarowanym kursie. Zwykle w takich państwach panują także ograniczenia w przepływie kapitału z oraz do innych gospodarek.

Plusy i minusy

Kraje, które decydują się na wprowadzenie sztywnego kursu walutowego, ograniczają tym samym poziom ryzyka kursowego, co jest ogromną zachętą dla eksporterów i importerów. W określonej perspektywie czasowej mogą być pewni co do niezmienności kursu. Dlatego na kurs sztywny decydują się często kraje, które muszą podbudować swoją gospodarkę. Stabilny kurs waluty, powiązany stale z walutą dużej i wydajnej gospodarki, zachęca inwestorów, podmioty gospodarcze i potencjalnych konsumentów. Bardzo często przyczynia się przy tym do ograniczenia tempa wzrostu cen.

Taka sytuacja miała miejsce w Polsce w 1990 r., kiedy to zdecydowano o powiązaniu ceny złotego z dolarem, celem ograniczenia inflacji i stabilizacji gospodarki. Ustalono kurs dolara na 9500 starych złotych i na tym poziomie był on utrzymywany do maja 1991 r., kiedy zrezygnowano z kursu sztywnego powiązanego z dolarem, na rzecz koszyka walut, składającego się z dolara, marki niemieckiej, funta brytyjskiego, franka francuskiego i franka szwajcarskiego. – mówi nasz rozmówca, ekspert z kantoru internetowego Centnet.pl.

Jeśli obowiązuje kurs sztywny, państwo może ten ustalony kurs podnieść (dochodzi do rewaluacji), dzięki czemu tańszy staje się import, ale pogarsza się sytuacja eksporterów, albo obniżyć (mówimy wówczas o dewaluacji). Minusem takiego systemu może być sytuacja nadmiernego odpływu zagranicznego kapitału z kraju. Wymiana walut krajowych na dewizy po ściśle określonym kursie tworzy pewne ryzyko dla państwa. W przypadku odpływu kapitału – dużego popytu na obce waluty – państwo musi sięgać po rezerwy banku centralnego, które przecież gwarantują podtrzymanie stałego kursu wymiany.