USG przezciemiączkowe - kiedy i w jakim celu?

USG przezciemiączkowe to proste, bezpieczne i bezbolesne badanie wykonywane wyłącznie u niemowląt i noworodków. W coraz większej liczbie placówek medycznych przeprowadza się je profilaktycznie, ale w wielu miejscach – wciąż tylko w ramach konkretnych wskazań. Niektórzy rodzice odczuwają więc niepokój związany z koniecznością wykonania USG przezciemiączkowego u ich dziecka, tymczasem odpowiednio wczesne badanie pozwala szybciej wdrożyć skuteczne leczenie.

Nazwa całej procedury pochodzi od ciemiączek, czyli elastycznych połączeń między poszczególnymi elementami czaszki noworodka. Czaszka dzięki nim zachowuje ciągłość, a przy tym nie jest twardą skorupą, co ułatwia dziecku wydostanie się na świat przez drogi rodne kobiety. Ciemiączka z czasem twardnieją i stają się nieprzepuszczalne dla fal ultradźwiękowych wykorzystywanych w badaniu USG. Dlatego przeprowadza się je nie później niż między dziewiątym a osiemnastym miesiącem życia malucha, kiedy to twardnieje największe z nich, czyli znajdujące się na czubku głowy ciemiączko przednie.

Czego można się dowiedzieć

To przez nie dzięki ultrasonografowi zobrazować można wnętrze czaszki niemowlęcia, a tym samym przyjrzeć się jego układowi nerwowemu, na który składają się mózg oraz rdzeń kręgowy. USG przezciemiączkowe pozwala zdiagnozować m.in. ich wady rozwojowe, a także różnego rodzaju torbiele, przepukliny oponowe czy guzy, jak również wodogłowie, krwawienia śródczaszkowe albo rozszczepy kręgosłupa. To, że dziecko kwalifikuje się do badania, nie musi wcale oznaczać najgorszego. Często USG przezciemiączkowe wykonuje się przede wszystkim po to, by wykluczyć, a nie potwierdzić problem. Gdyby jednak w jego wyniku stwierdzono jakiekolwiek nieprawidłowości, w wielu przypadkach można na podstawie badania dobrać odpowiednie metody dalszych działań. USG przezciemiączkowe może być też powtarzane w celu monitorowania, czy przynoszą one pożądane efekty.

Czynniki ryzyka

Badanie koniecznie przeprowadza się wtedy, gdy zachodzi podejrzenie uszkodzenia struktur mózgu noworodka. Może ono nastąpić wskutek niedotlenienia, związanego z infekcją zapalenia opon mózgowych albo krwawienia śródczaszkowego, na które narażone są szczególnie wcześniaki (tj. maluchy urodzone przed 37. tygodniem ciąży), dzieci o bardzo niskiej masie urodzeniowej, a także te, które doświadczyły urazu głowy. Jak dowiadujemy się w Specjalistycznych Gabinetach Lekarskich „Sofimed” w Krakowie, USG przezciemiączkowemu poddaje się także niemowlęta z wystającym, twardym lub pulsującym ciemieniem, te rozwijające się nieprawidłowo (np. ze zbyt szybko rosnącą główką, co może sugerować występowanie wodogłowia) czy zdradzające objawy zaburzeń neurologicznych, takich jak choćby drgawki.