Alternatywne metody komunikacji. Kształcenie kompetencji komunikacyjnych u dzieci z zaburzeniami

Komunikacja jest środkiem wymiany informacji między ludźmi. Najczęściej proces komunikowania przebiega przy pomocy mowy lub pisma. Są jednak osoby, które z różnych powodów nie mogą się w ten sposób porozumiewać. Aby zatem od najmłodszych lat kształcić kompetencje komunikacyjne u dzieci z zaburzeniami, stosuje się inne metody. Poznaj alternatywne sposoby na to, by mimo trudności z mową dzieci uczyły się przekazywać swoje potrzeby i myśli.

Czym jest komunikacja wspomagająca oraz alternatywna?

Komunikacja alternatywna i wspomagająca jest skierowana do osób, które mają złożone potrzeby komunikacyjne. Oznacza to, że nie są w stanie – z różnych powodów – przy pomocy mowy lub pisma przekazać komunikatu. Może to być na przykład związane z niepełnosprawnością fizyczną lub psychiczną albo z utratą zdolności nadawania mowy. Komunikacja wspomagająca określa więc wszystkie sposoby, którymi ludzie posługują się, gdy nie mogą posłużyć się mową. Jest także wsparciem dla osób, które mają jakieś ograniczenia w mówieniu. Może być realizowana przy pomocy notatki, gestykulacji czy mimiki twarzy – jej zadaniem jest uzupełnić mowę.

Komunikacja alternatywna (w skrócie AAC) jest metodą zastępowania mowy. Znajduje zastosowanie w sytuacji, gdy osoba niemówiąca chce przekazać coś w rozmowie twarzą w twarz.

Proces uczenia dziecka z zaburzeniami

Dzieci z zaburzeniami wymagają znacznie większej uwagi dorosłych niż dzieci bez zaburzeń. Aby wypracować wraz z dzieckiem możliwość komunikowania się, należy włączyć specjalne techniki i  metody. Jeśli maluch ma robić postępy w porozumiewaniu się, musi zostać spełniony jeden, główny warunek: wszystkie osoby w jego otoczeniu posługują się tym samym systemem. Dziecko powinno być inicjatorem akcji, a rodzic czy opiekun musi być gotowy, by interakcję podjąć. Co ważne, odpowiedź powinna być nacechowana pozytywnie i radosna – tak, jak wtedy, gdy małe dziecko zaczyna wymawiać pierwsze słowa. Nie wolno bagatelizować kształcenia kompetencji komunikacyjnych u najmłodszych – dzięki możliwości porozumiewania się stają się gotowi do osiągania autonomii. Wypracowane sposoby komunikowania pozwalają im czuć sprawczość i uczestniczyć w życiu społecznym.

Dziecko, które ma problemy komunikacyjne warto jest wysłać do przedszkola, które w profesjonalny sposób przygotuje je do dalszych etapów kształcenia i życia w społeczeństwie. Taką placówką jest na przykład prywatne przedszkole „Mali wielcy” w Gostyniu. Specjaliści dopasowują metody kształcenia tak, aby wspomagać rozwój każdego dziecka.