Aromaty naturalne – rodzaje i zastosowanie

To, czy żywność jest dla nas atrakcyjna, zależy przede wszystkim od jej smaku i zapachu - niezależnie od tego, czy jest nieprzetworzona, czy została poddana jakiejkolwiek obróbce. Nic więc dziwnego, że środki aromatyzujące są wszechobecne w przemyśle spożywczym i stosowane tak przez producentów na wielką skalę, jak i w domowej kuchni. W tym artykule przybliżymy, czym są aromaty naturalne, jakie są ich rodzaje i jakie mają zastosowanie.

Czym są aromaty naturalne?

Stosowanie aromatów naturalnych, podobnie jak aromatów  syntetycznych, ma na celu wzmocnienie, podkreślenie bądź nadanie produktom odpowiedniego zapachu i smaku. Zasadniczy podział aromatów wynika z metod produkcji oraz zastosowanego materiału źródłowego. Aromaty naturalne różnią się od pozostałych tym, że powstają w dużej mierze z naturalnych składników. 

Materiał wyjściowy dla aromatów naturalnych stanowią przyprawy, owoce, warzywa czy mikroorganizmy, a więc wszystko to, co występuje naturalnie w przyrodzie. Nie podlegają żadnym przekształceniom chemicznym i powstają w wyniku stosowania procesów fizycznych, jak np. destylacja, ekstrakcja, synteza, fermentacja czy izolowanie enzymów z mikroorganizmów – informuje nasz rozmówca z firmy IPRA FRANCE, zajmującej się produkcją aromatów i zapachów.

Rodzaje aromatów naturalnych

Aromaty naturalne, w zależności od potrzeb i wyjściowej formy danego produktu, mogą przyjmować formę proszku, emulsji lub płynu. To, jaką formę aromatu naturalnego wybierzemy, ma wpływ na przydatność technologiczną i późniejszą trwałość aromatu w gotowym produkcie. Aromaty naturalne w proszku są bardzo odporne na wysokie temperatury i łatwe w dozowaniu, ale i najsłabsze w działaniu. Aromaty naturalne w postaci emulsji jest dobrze rozpuszczalny w wodzie i nadaje się nawet do przygotowywania napojów. Z kolei aromaty w formie płynu, znane m.in. jako olejki aromatyczne, gwarantują odpowiednie skondensowanie i intensyfikację związków odpowiadających za smak.

Czy aromaty naturalne są bezpieczne dla zdrowia?

Zarówno aromaty naturalne jak każda substancja wchodząca w skład produktu spożywczego, nie mogą w żaden sposób szkodliwie oddziaływać na zdrowie człowieka. Ich oznaczenie na etykietach, dawkowanie oraz sam proces produkcji aromatów naturalnych należą do kwestii uregulowanych prawnie przez obowiązujące w Unii Europejskiej Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE). Zgodnie z przepisami w produkcji spożywczej mogą być stosowane tylko takie środki aromatyzujące, które nie zagrażają zdrowiu konsumenta i nie wprowadza go w błąd. Są osoby, które uczulone są na niektóre ze środków aromatyzujących, więc w etykiecie musi być zawarta informacja o tym, jaki dokładnie aromat został użyty.

Zastosowanie aromatów naturalnych

Aromaty naturalne są wykorzystywane w suplementach diety i odżywkach, a także szeroko w przemyśle spożywczym, m.in. w produkcji:

• wyrobów piekarniczych i cukierniczych,
• mięs i przetworów mięsnych,
• artykułów mrożonych,
• produktów mlecznych,
• lodów,
• konserw,
• słodyczy,
• dań typu instant,
• sosów,
• napojów bezalkoholowych,
• dań dla dzieci,
• używek (kawa, herbata, kakao, wino).

Najpopularniejsze aromaty naturalne

Oto kilka najczęściej używanych olejków naturalnych, ich zastosowanie oraz działanie:

• olejek goździkowy – w wyrobach cukierniczych, sosach, gumach do żucia; ma działanie rozgrzewające, dezynfekujące i przeciwbólowe,
• olejek anyżkowy – w wyrobach cukierniczych i alkoholach; ma działanie rozkurczone, wykrztuśne, pobudza apetyt,
• olejek pieprzowy – w wyrobach mięsnych i rybnych; ma działanie przeciwzapalne, wspomaga trawienie,
• olejek cytrynowy – w wyrobach cukierniczych, napojach orzeźwiających; ma działanie kojące, wzmacnia odporność,
• olejek lawendowy – jako przyprawa kuchenna; ma działanie bakteriobójcze, uspokajające i antydepresyjne.