Jak dobierać nakrętki do śrub?

Połączenia śrubowe, to jedne z najczęściej stosowanych połączeń w maszynach, konstrukcjach i wielu innych elementach. Wykonywane są one za pomocą śrub i nakrętek oraz niekiedy także podkładek, które, aby gwarantowały trwałe i odporne na działanie sił fizycznych zarówno zewnętrznych, jak i wewnętrznych muszą być odpowiednio dobrane przede wszystkim względem siebie. Dlatego też w tym artykule skupiamy się na tym, jak poprawnie dobrać nakrętkę do śruby. 

Jaką funkcję pełnią nakrętki w połączeniach śrubowych?

Nakrętki to jedne z najważniejszych elementów złączy śrubowych. Pełnią one w nich rolę łącznika, który wkręcany jest na trzon śruby, łącząc w ten sposób dwa elementy w trwały i solidny sposób. Dodatkowo nakrętka mocowana na śrubie ma za zadanie zapobiegać również jej wykręcaniu się w wyniku oddziaływania na połączenia drgań, uderzeń czy innych czynników występujących podczas pracy połączenia.

Przeczytaj również: Rodzaje nakrętek do śrub

Jakie są rodzaje nakrętek ze względu na ich kształty?

Nakrętki nie są jednorodną grupą produktów i mogą być klasyfikowane pod względem wielu parametrów. Ich najpowszechniejszym podziałem jest jednak ten, który opiera się na ich kształcie. W związku z tym wyróżnić można wśród nich standardowe nakrętki sześciokątne, do których zalicza się również modele samozabezpieczające, a oprócz nich także:

• nakrętki czworokątne, 

• nakrętki skrzydełkowe,

• nakrętki radełkowe, 

• nakrętki teowe,

• nakrętki rowkowe,

• nakrętki wieńcowe, 

• nakrętki kołnierzowe,

• nakrętki kołpakowe.

Dodatkowo nakrętki na śruby dzielą się także na poszczególne podkategorie ze względu na zastosowany w nich gwint, który może być drobnozwojny, klasyczny lub grubozwojny, a do tego metryczny lub calowy co wpływa na jego kąt zarysu. 

Jak w trzech krokach dobrać odpowiednią nakrętkę do śruby?

Aby dobierana do śruby nakrętka, była w stanie stworzyć trwałe i stabilne połączenie śrubowe, należy zwrócić uwagę na trzy podstawowe elementy. 

• Pierwszym z nich jest rozmiar, który musi być w pełni dopasowany do rozmiaru śruby nie tylko pod względem średnicy otworu nakrętki, ale także gwintu. Dla uzyskania pełnej zgodności wymiarów śruby i nakrętki najlepiej więc skorzystać z tabel przygotowywanych przez producentów elementów złącznych lub zgłosić się o pomoc w tej kwestii do specjalistów, takich jak oferujący śruby sklep internetowy MIX-MET. 

• Kolejną istotną kwestią przy doborze nakrętki do śruby jest jej klasa wytrzymałości, która jest parametrem wskazującym wartość granicy wytrzymałości na rozciąganie oraz wartość granicy plastyczności elementy. Połączenie śrubowe jest bowiem tak mocne, jak jego najsłabszy element. Dlatego też klasa wytrzymałości śruby jest dobierana do specyfiki połączenia w jakim będzie ona zastosowana oraz czynników, które będą na nie oddziaływały. Natomiast klasa wytrzymałości nakrętki nie powinna być niższa niż określone dla danego połączenia śrubowego minimalne wymogi. Oznacza to więc, że jeśli śruba ma klasę wytrzymałości równą 9.8, dobierana do niej śruba powinna cechować się taką samą wartością tego parametru lub wyższą. 

• Ostatnią ważną kwestią przy doborze nakrętki do śruby jest materiał wykonania, który powinien być dostosowany do warunków oraz środowiska pracy połączenia śrubowego. Dodatkowo w tym przypadku bardzo ważne jest to, aby jeśli śruba, do której dobierana jest nakrętka, wykonana została ze stali ocynkowanej galwanicznie lub nierdzewki, ona także była wykonana z materiału odpornego na korozję. Gdyż w innym przypadku ogniska korozji pojawiające się na nakrętce, porażą także śrubę pomimo tego, że będzie wyprodukowana ze stali odpornej na korozję. Ponadto nakrętki wykonane z tzw. nierdzewki nie powinny być także łączone ze śrubami ocynkowanymi galwanicznie, gdyż takie połączenie doprowadzi do powstania ogniwa galwanicznego, które przyczyni się do korozji elementu ocynkowanego.