Jak trzymać pałeczki, czyli sztuka jedzenia chińszczyzny

Nawet najlepsza chińszczyzna jedzona widelcem traci coś ze swojej orientalności. Dlatego próbując dań kuchni azjatyckiej, warto się nauczyć, jak poprawnie trzymać pałeczki. Ta umiejętność pozwoli swobodnie czuć się w towarzystwie nie tylko Azjatów i odpowiednio celebrować posiłki. Dzięki niej lepiej zrozumiesz kulturę jedzenia w Chinach czy innych krajach Azji.

W orientalnych restauracjach w Polsce można zaobserwować szereg błędów popełnianych przez klientów przy posługiwaniu się pałeczkami. Trzymanie tych sztućców zbyt nisko utrudnia chwytanie kawałków jedzenia. Zbyt słaby nacisk powoduje wymykanie się jedzenia spomiędzy pałeczek, a zbyt mocny może przyprawić nas o ból ręki. Te błędy można jednak łatwo wyeliminować, wystarczy tylko chcieć.

Jak poprawnie używać pałeczek?

1. Dolną pałeczkę opieramy o zgięty serdeczny palec i przestrzeń między kciukiem a palcem wskazującym, następnie dociskamy pałeczkę kciukiem.
2. Górną pałeczkę umieszczamy między kciukiem a palcem wskazującym, opierając ją o środkowy palec. Palec wskazujący ma tu funkcję prowadzącą.
3. Ruchoma jest tylko górna pałeczka: poruszamy nią w kierunku dolnej pałeczki, kiedy chcemy chwycić jedzenie.
4. Pałeczki trzymamy w jednej płaszczyźnie, najlepiej na 1/3 wysokości, począwszy od ich szerszych końców.

Trening z pałeczkami

Choć zasady posługiwania się pałeczkami wydają się dość proste, są osoby, którym nabycie tej umiejętności przychodzi z wielkim trudem. Bywa, że brakuje im cierpliwości. Osoby początkujące zjadają posiłek o wiele wolniej, kiedy trzymają w dłoni bambusowe patyczki zamiast widelca.

Pracownik restauracji Lee’s Chinese w Gdańsku przyznaje, że dla niektórych klientów to kłopotliwa kwestia:

Zdarzali się klienci, którzy zamawiali nasze dania tylko na dowóz, dopóki nie nauczyli się w domu jedzenia pałeczkami. Nie chcieli uchodzić za nieobytych. Zupełnie niepotrzebnie zwlekali z przyjściem do lokalu. Nasza obsługa chętnie doradza osobom, które zaczynają przygodę z kuchnią chińską. Trzymając prawidłowo pałeczki, nie powinno się odczuwać dyskomfortu. Jeśli boli nas dłoń czy odczuwamy skurcz, należy poćwiczyć chwyt. Aby nabrać biegłości, trzeba wielokrotnie chwytać i podnosić kawałki dania. Zwykle wystarczy jeden trening, żeby potem móc zjeść cały posiłek, ale do wprawy dochodzi się stopniowo – praktyka czyni mistrza.

Choć na początku nieśpieszne jedzenie chińszczyzny z użyciem pałeczek może niecierpliwić, ostatecznie sprzyja naszemu zdrowiu. Wolno jedzony posiłek wprowadza poczucie harmonii, a lepiej rozdrobniony pokarm ułatwia trawienie.

Jedzenie pałeczkami a filozofia

Pierwowzorem pałeczek były drewniane patyczki, którymi wyławiano jedzenie z ogromnych garnków z gorącą strawą. W ślad za rosnącą populacją przyszła bieda, a posiłki zaczęto dzielić na niewielkie kawałki, które łatwo było spożywać za pomocą dwóch pałeczek. Swój wkład w popularyzację tego sztućca miał w Chinach wielki myśliciel Konfucjusz, któremu jako wegetarianinowi noże kojarzyły się z przemocą i ćwiartowaniem mięsa, a zatem nie pasowały do atmosfery posiłku. Stopniowo pałeczki zakorzeniły się w kulturze azjatyckiej na tyle, że powstał zbiór zasad ich użytkowania, a umiejętne ich używanie stało się wizytówką osób wykształconych.

Azjatycka etykieta

Jedzenie dla Europejczyka to raczej zaspokajanie głodu, ale dla Azjaty oznacza także swoistą ceremonię, która rządzi się pewnymi prawami. Jeżeli jemy pałeczkami w towarzystwie Azjatów, powinniśmy stosować się do wielu zasad savoir-vivre’u, w przeciwnym razie możemy obrazić naszych współbiesiadników i narazić się na śmieszność. Dużym nietaktem jest nabijanie jedzenia na pałeczki, nie możemy ich traktować jak widelec. Równie źle może być odebrane oblizywanie tych azjatyckich sztućców, wszak służą one do chwytania jedzenia ze wspólnych półmisków.

W towarzystwie Japończyków nie podajemy pałeczkami jedzenia innym osobom. Natomiast w Chinach dzielenie się posiłkiem z najbliższymi jest na porządku dziennym (dlatego chińskie pałeczki są nieco dłuższe od japońskich). Nie należy też wbijać pałeczek w miskę ryżu, ponieważ kojarzy się to z obrzędem zarezerwowanym dla zmarłych przodków. Jedząc zupę, wybieramy pałeczkami kawałki mięsa, tofu czy warzyw, a następnie wypijamy bulion prosto z miseczki.

Nieeleganckim zachowaniem jest żywe gestykulowanie z pałeczkami w dłoniach lub trzymanie ich w zaciśniętej pięści. Jako nietakt zostanie odczytane także ich krzyżowanie bądź zrzucanie na podłogę. Jeśli podczas posiłku przestajemy używać pałeczek, trzeba je odłożyć, najlepiej na specjalną podstawkę lub na skraju talerza, zawsze równolegle do siebie.