Jaki związek ma rodzaj ogumienia wózka widłowego z miejscem jego użytkowania?

W przypadku wózków widłowych mamy do czynienia ze znacznie szerszym wyborem typów ogumienia niż ma to miejsce przy innych pojazdach. W samochodach osobowych, ciężarowych, w sprzęcie budowlanym (z wyłączeniem maszyn gąsiennicowych) dominują opony pneumatyczne. W wózkach widłowych możemy ponadto korzystać z ogumienia pełnego, czyli opon superelastycznych i specjalnych nakładek na felgi.

Możliwość stosowania w wózkach ogumienia pełnego wynika wprost z warunków, w których pracują wózki oraz z obciążeń, jakim są poddawane. 

Opona pneumatyczna nie tylko do wózka terenowego 

Pneumatyczne opony do wózków widłowych występują w dwóch odmianach – radialnej i diagonalnej. Opony diagonalne zbudowane są z gumowego bieżnika, którego wzmocnienie stanowi tekstylny kord, a cała konstrukcja zakończona jest na wewnętrznych krawędziach metalową stopką. Dzięki takiej konstrukcji opony diagonalne odznaczają się stabilnością i dużą odpornością ściany bocznej na uszkodzenia mechaniczne. Tego typu opony stosowane są chętnie w wózkach wysokiego składu, które mają relatywnie nieduże udźwigi, lecz – ze względu na wysokość unoszenia – są wrażliwe na wszelkie zaburzenia równowagi i potrzebują bardzo stabilnego wsparcia. 

W odróżnieniu od diagonalnej, opona radialna powstaje z wykorzystaniem stalowego kordu i stalowych opasań, które bardzo wzmacniają czoło opony. Dzięki temu można zastosować wyższy bieżnik. Jednocześnie boczna ścianka opony jest relatywnie miękka, co umożliwia uzyskanie dobrych parametrów amortyzacyjnych. W efekcie opony radialne doskonale radzą sobie na nierównym, a nawet grząskim podłożu. Są często wybierane jako ogumienie terenowych wózków widłowych oraz do tych maszyn, które pracują na styku zadaszonych hal i placów magazynowych. Sprawdzają się świetnie wszędzie tam, gdzie musimy liczyć się ze sporymi nierównościami nawierzchni, jej zanieczyszczeniem czy ekspozycją na opady atmosferyczne. 

Warto nadmienić, że opony pneumatyczne występują też w wersji non marking (NM), czyli wykonanej z materiału, który nie pozostawia śladów na podłożu. Ich zastosowania wymagają wózki pracujące w sektorze spożywczym, medycznym i wszędzie tam, gdzie ze względów sanitarnych i estetycznych niewskazane jest stosowanie zwykłych opon w kolorze czarnym. Opony NM możemy spotkać w kolorze białym, zielonym i szarym. Opony oznaczone jako Elcon przeznaczone są do zastosowania w strefach grożących wybuchem. 

Opony pneumatyczne są najtańszym i najbardziej uniwersalnym rodzajem ogumienia do wózków widłowych. Pozwalają na poruszanie się w terenie i jazdę z dużą prędkością. Jednak ich istotną wadą jest fakt, że przy dużych przeciążeniach czy po najechaniu na ostre elementy podłoża mogą ulec przebiciu czy nawet rozerwaniu, co stwarza ryzyko groźnych wypadków. Wymagają też więcej troski ze strony konserwatorów i operatorów – kontroli stanu i ciśnienia powietrza. Rozwiązaniem tego problemu są opony pełne. 

Kiedy można i warto zastosować ogumienie pełne? 

Poza ogumieniem pneumatycznym w wózkach widłowych można też stosować ogumienie pełne, wykonane z litego materiału w formie opon lub opasek. Oba rodzaje ogumienia nie zapewniają tak dobrej amortyzacji, jak opony pneumatyczne, jednak oferują znacznie większą stabilność i odporność na uszkodzenia mechaniczne.  

Szczególnym typem ogumienia pełnego są opaski. Już sama nazwa wskazuje, że opaski są relatywnie cienkie, a co za tym idzie zapewniają tylko minimalną amortyzację. Występują w dwóch odmianach: wykonane z samej gumy oraz w postaci stalowego pierścienia z warstwą gumy. 

Ogumienie pełne można podzielić na dwie mniejsze grupy:  

• opony i opaski bez bieżnika – do zastosowania na bardzo równych i bardzo twardych nawierzchniach, które odznaczają się ponadto dużą przyczepnością, 
• opony i opaski z bieżnikiem – mają lepsze właściwości amortyzacyjne i przyczepność niż ich pozbawione bieżnika odpowiedniki. 

Opony pełne występują też w wersji NM, a także antypoślizgowej (Walnut) i Elcon (do wózków pracujących w strefach zagrożonych wybuchem). Ogumienie oznaczone jako SRS posiada podwyższona amortyzację. Ważnym symbolem jest CsEasy, czyli oznaczenie opony pełnej, która – w przeciwieństwie do większości tego typu ogumienia – nadaje się do zamontowania bez użycia specjalistycznej prasy. 

Ogólnie opony pełne odznaczają się nie tylko świetną stabilnością, odpornością na przebicia i uszkodzenia, ale także znacznie większą trwałością w stosunku do opon pneumatycznych. Są droższe w zakupie. Jeżeli jednak policzymy koszty w całym okresie eksploatacji, to może okazać się, że ich użycie jest również optymalne kosztowo.  

Wybierając konkretny rodzaj ogumienia, powinniśmy kierować się rodzajem nawierzchni, wysokością składowania ładunków, ich masą oraz odległością, na którą będą przemieszczane. Jak dobrać poszczególne parametry, wyjaśnia doradca klienta z firmy IPZ, sprzedającej nowe i używane wózki widłowe w Szczecinie i Olsztynie: 

– Ogólna zasada jest dość prosta: im równiejsza nawierzchnia, tym niższy może być bieżnik i cieńsza sama opona. Opaski pełne bez bieżnika są idealnie stabilne, nawet przy bardzo dużych obciążeniach. Są świetne do manewrowania na małych przestrzeniach. Jednak wymagają bardzo równych, twardych, suchych i czystych nawierzchni, co w praktyce wyklucza zastosowania outdoorowe. Nie nadają się też do szybkiej jazdy wózkiem, a w efekcie staja się nieprzydatne do przemieszczania ładunków na większe odległości. 

Zużyte ogumienie może być przyczyną groźnych wypadków 

Warto podkreślić, że dbałość o stan opon przekłada się bezpośrednio na bezpieczeństwo pracy wózka widłowego. Nigdy nie należy przekraczać zużycia opon dopuszczanego przez producenta. Na każdej opowie możemy znaleźć oznaczenia pozwalające ocenić, czy opona nadaje się do eksploatacji. W przypadku opon superelastycznych jest to wskaźnik 60J lub przekroczenie 25% grubości opony. Ogumienie pneumatyczne posiada oznaczenie literowe TWI (Tread Wear Index) lub trójkąt. Oznaczenia znajdują się w środkowym rowku bieżnika, na wysokości 1,6 mm od dna rowka, czyli na minimalnej wysokości bieżnika, która zapewnia bezpieczeństwo pracy wózka widłowego.