Najczęściej popełniane błędy podczas bronienia się w sprawie karnej bez pomocy adwokata

Postępowanie karne w zależności od rodzaju zarzucanego czynu może skończyć się wyrokiem pozbawienia lub ograniczenia wolności, a także wysoką grzywną. Ze względu na dotkliwość kar, jakie mogą zostać orzeczone podejrzany lub oskarżony powinien aktywnie korzystać ze swojego konstytucyjnego prawa do obrony. Przepisy dopuszczają tu zarówno samodzielną obronę, jak i ustanowienie pełnomocnika, który w sprawie karnej będzie pełnił funkcję obrońcy.

W jaki sposób można realizować swoje prawo do obrony?

Obowiązujące przepisy – Konstytucja RP, KPK, a także EKPC gwarantują każdemu prawo do obrony w sprawie karnej. Wiąże się ono z działaniami podejmowanymi osobiście, ustanowieniem obrońcy lub zwróceniem się o wyznaczenie obrońcy z urzędu, jeśli oskarżony nie jest w stanie ponieść kosztów obrony bez uszczerbku dla możliwości utrzymania siebie lub rodziny. Gdy oskarżony nie ukończył 18 lat lub zachodzi wątpliwość czy jest on w stanie bronić się samodzielnie w sposób rozsądny z uwagi na swój stan zdrowia psychicznego albo istnieje wątpliwość, czy w chwili popełnienia czynu miał pełną zdolność do rozpoznania jego znaczenia i kierowania swoim postępowaniem, wyznacza się obrońcę obligatoryjnie. Podobnie będzie w przypadku osób głuchych, niemych albo niewidomych. Obrońca będzie konieczny także w postępowaniu przed sądem okręgowym jako sądem pierwszej instancji, gdy oskarżonemu zarzuca się zbrodnie albo jest on pozbawiony wolności. Oskarżony nie może ustanowić swoim pełnomocnikiem osoby, który nie jest adwokatem ani radcą prawnym.

Dlaczego warto korzystać z pomocy obrońcy?

Samodzielna obrona, choć możliwa wiąże się z możliwością popełniania wielu błędów, które mogą wpłynąć na przebieg procesu, a tym samym znacznie pogorszyć sytuację procesową oskarżonego. Podstawowe problemy wynikają z konieczności dobrej znajomości obowiązujących przepisów, a także istniejących procedur. Poważnymi problemami może się okazać niedopełnienie formalności związanych ze składanymi pismami procesowymi, niedotrzymaniem terminów czy nieodbieraniem korespondencji. Fatalne skutki może przynieść również brak precyzji czy nieświadome działanie na własną szkodę. Ustanowiony w sprawie obrońca np. przedstawiciel Kancelarii Radcy Prawnego Mariusza Kimusa może uczestniczyć w postępowaniu przygotowawczym, zbierając materiał dowodowy, uczestniczyć w przesłuchaniach czy wizji lokalnej, a także złożyć zażalenie na środek zapobiegawczy. W czasie rozprawy może też przedstawiać wnioski dowodowe, powoływać świadków i zadawać im pytania oraz powoływać biegłych.