USG w ciąży. Ile razy i w jakim celu wykonuje się to badanie?

USG płodu jest jednym z podstawowych badań diagnostycznych, które powinno zostać przeprowadzone kilkukrotnie w czasie ciąży. Badanie ultrasonograficzne pozwala na bieżąco kontrolować rozwój płodu oraz monitorować funkcje narządów rodnych kobiety. Co ważne, dla przyszłej mamy duże znaczenie ma możliwość zobaczenia dziecka na ekranie ultrasonografu.

Na czym polega USG płodu?

Badanie USG wykorzystuje fale ultradźwiękowe, które odbijają się od narządów wewnętrznych. Lekarz przeprowadzający badanie trzyma głowicę od której rozchodzą się fale – każda napotkana przeszkoda (np. narządy wewnętrzne, kości) zostaje uwidoczniona na czarno-białym obrazie, wyświetlanym na ekranie w czasie rzeczywistym. Ultrasonografy umożliwiają wykonie dokładnych pomiarów badanych narządów oraz ocenę ich struktur.

W przypadku badania USG płodu, pierwsze badanie wykonuje się przezpochwowo, a kolejne przez powłoki brzuszne. W badaniu transwaginalnym pacjentka kładzie się na leżance, nogi ugina w kolanach, a lekarz wprowadza do pochwy podłużną głowicę. Kolejne badania USG płodu przeprowadzane są podobnie do badań USG jamy brzusznej – pacjentka kładzie się na leżance z wyprostowanymi nogami, a lekarz nakłada żel na jej brzuch i przesuwa po nim głowicę.

W pierwszych tygodniach ciąży płód jest na tyle mały, że konieczne jest wykorzystanie głowicy dopochwowej. Dzięki badaniu transwaginalnemu można potwierdzić ciążę oraz ocenić, czy zarodek jest odpowiednio zagnieżdżony. Lekarz sprawdza również narządy rodne kobiety, aby wykluczyć ewentualne wady anatomiczne – wyjaśnia ginekolog położnik z Białegostoku.

Jak często należy wykonywać USG w ciąży?

Oprócz wstępnego badania USG przezpochwowego, które wykonuje się ok. 10 tygodnia ciąży, należy jeszcze wykonać w kolejnych trymestrach co najmniej trzy badania USG przez powłoki brzuszne. Są to bardzo ważne badania kontrolne, dzięki którym lekarz prowadzący ciążę może regularnie sprawdzać, jak rozwija się płód i czy organizm kobiety w prawidłowy sposób przygotowuje się do porodu.

Między 11 a 14 tygodniem ciąży wykonuje się tzw. USG genetyczne – na tym etapie ciąży, lekarz może już ocenić budowę anatomiczną płodu oraz jego rozmiar. Ginekolog dokonuje precyzyjnych pomiarów płodu, co pozwala na wczesne wykrycie wad genetycznych oraz rozwojowych. Jest również w stanie oszacować termin porodu. Kolejne badanie USG płodu należy wykonać między 18 a 22 tygodniem ciąży. Podczas tego badania lekarz ponownie ocenia budowę płodu – tym razem może też dokładnie obejrzeć narządy wewnętrzne dziecka, w tym jego serce. Lekarz przygląda się również łożysku oraz sprawdza ilość płynu owodniowego. Ostatnie badanie USG płodu wykonuje się między 28 a 32 tygodniem ciąży, kiedy ginekolog ocenia m.in. ułożenie dziecka i łożyska, a także ponownie dokonuje pomiarów ciała dziecka – także pod względem wad wrodzonych, które mogą ujawnić się dopiero na tym etapie ciąży.

W przypadku, gdy kobieta nie urodzi do końca 40 tygodnia ciąży, wykonuje się kolejne USG, które pozwala ocenić położenie dziecka oraz jego wagę i objętość głowy. Lekarz zwraca uwagę również na szyjkę macicy, która skraca się przed porodem. Jeżeli wszystko jest w normie, kobieta powinna zgłosić się do lekarza prowadzącego pod koniec 41 tygodnia – jeśli do tej pory nie nastąpi porób naturalny, trzeba będzie  wywołać go w szpitalu.