W jakim celu i w jaki sposób dokonuje się regulacji rzek?

Regulacja rzek ma długą historię. Najwyższy sztucznie utworzony wodospad Castata delle Marmore we Włoszech powstał w wyniku zmiany biegu rzeki Velino w 271 p.n.e. Rzymianie jednak chętniej budowali akwedukty niż interweniowali w krajobraz. Dopiero w średniowieczu prostowanie koryt rzek stało się powszechniejszą praktyką. Jak i po co współcześnie reguluje się rzeki?

Czemu służy regulacja rzek?

Regulacja rzek oznacza wszelkie prace korekcyjne dotyczące cieków wodnych. W ich trakcie przeciwdziała się niekorzystnym warunkom na wodzie oraz zapobiega niekontrolowanych rozlewom. Uregulowanie koryta rzeki służyć ma często żegludze śródlądowej. W wyniku prac hydrotechnicznych, pogłębiania i prostowania rzeka staje się żeglowna. Powstawanie dodatkowych szlaków komunikacyjnych ma duże znaczenie dla gospodarki i handlu. Ponadto prace melioracyjne sprawiają, że woda płynie szybciej, co ogranicza ryzyko podtopień i powodzi. Ochronę przeciwpowodziową można także wzmocnić tworząc obszary retencyjne.

Niekiedy regulacja rzek służy rekultywacji gruntów. Dzięki właściwej melioracji tereny nadmiernie przesuszone mogą zostać nawodnione, a teren podmokły można skutecznie osuszyć. W ten sposób da się pozyskać obszary cenne dla rolnictwa. Dawniej brzegi bogatych w osady rzek otaczano nisko faszyną. Woda, rozlewając się do nadanych za pomocą faszyn granic nawadniała pola i nanosiła na nie cenne substancje. Innym celem regulacji koryta rzeki jest trwałe ustanowienie granic państwa, gminy lub, dawniej, majątku ziemskiego. 

Jakie prace wykonywane są w celu regulacji rzeki?

W ramach prac hydrotechnicznych związanych z regulowaniem rzeki kilka jest najbardziej popularnych. Poprawę żeglowności można osiągnąć poprzez pogłębianie koryta. Najczęściej wykonuje się to mechanicznie. Innym sposobem jest budowa ostróg. Są to szczelne lub ażurowe konstrukcje, wychodzące z brzegu i poprzeczne w stosunku do nurtu. Prostowanie rzek również wpływa na ich przydatność do żeglugi, jednocześnie powodując szybszy przepływ wód wezbraniowych. Ogranicza to ryzyko zalania terenów bezpośrednio przyległych do uregulowanego odcinka.

Ochronę przed powodzią stanowią także wały. Trzeba jednak pamiętać o ich regularnych przeglądach i konserwacji. Stabilizację brzegów cieku wodnego, a tym samym na przykład ochronę stojących na nim budynków zapewniają różnego rodzaju okładziny. Ich budowa w miastach musi łączyć funkcjonalność z estetyką, o czym wiedzą hydrotechnicy z Aqua-Neko. Betonowe lub kamienne opaski zapobiegają erozji bocznej, mogą także kształtować atrakcyjną przestrzeń do spacerów i rekreacji.