Z czego powinno składać się sprawozdanie finansowe?

Prowadzenie ksiąg rachunkowych ma z punktu widzenia firmy bardzo duże znaczenie. Prawidłowo prowadzone księgi pozwalają monitorować na bieżąco sytuację majątkową i finansową przedsiębiorstwa, podejmować strategiczne decyzje, obliczyć wartość podatków do zapłacenia - czyli wywiązywać się z podstawowych obowiązków każdego przedsiębiorcy, a w formie pełnej stanowią również istotne narzędzie analityczne, dzięki któremu można trafniej podejmować decyzje dotyczące inwestowania. Ważnym elementem księgowości jest również przygotowywanie sprawozdań finansowych. Z czego powinien składać się taki dokument?

Czym jest sprawozdanie finansowe?

Sprawozdanie finansowe jest dokumentem przygotowanym według stanu ksiąg na ostatni dzień roku rozrachunkowego przyjętego przez jednostkę, tj. na dzień zamknięcia ksiąg rachunkowych. Jego celem jest dokładne odzwierciedlenie sytuacji finansowej i majątkowej przedsiębiorstwa, a także przedstawienie efektów pracy jednostki, czyli zysków. Do przygotowania sprawozdania finansowego zobowiązane są przedsiębiorstwa, które zgodnie z ustawą muszą prowadzić pełną księgowość oraz te, które dobrowolnie wybrały taki typ księgowości. Na sprawozdanie finansowe jednostki składają się: bilans, rachunek zysków i strat oraz informacja dodatkowa obejmująca wprowadzenie do sprawozdania finansowego oraz dodatkowe informacje i objaśnienia. Sprawozdanie finansowe sporządza się w języku polskim, zaś dane w nim wykazuje się w walucie polskiej tj. w PLN.

Bilans

Stanowi zestawienie posiadanych aktywów i pasywów, czyli inaczej mówiąc posiadanego majątku i źródeł jego pochodzenia. Czym jednak są aktywa, a czym pasywa?

- Aktywami nazywamy składniki posiadanego majątku – mówi przedstawiciel biura rachunkowego Bilans – W przypadku firm będą to między innymi środki pieniężne umieszczone na rachunkach bankowych, posiadane nieruchomości, należności od kontrahentów, sprzęty, flota samochodowa, inwestycje i tym podobne. Pasywami są z kolei źródła pochodzenia majątku, czyli aktywów. Każdy składnik aktywów pochodzi z jakiegoś konkretnego źródła, np. kapitału początkowego, kredytu, wypracowanych środków przedsiębiorstwa, stąd też suma pasywów musi być w sprawozdaniu finansowym zawsze równa sumie aktywów.

Rachunek zysków i strat

Rachunek zysków i strat zwany jest również rachunkiem wyników. Stanowi on jeden z głównych elementów sprawozdania, gdyż jest wykazem uzyskanych przychodów oraz poniesionych kosztów oraz pokazuje finalny zysk na poszczególnych rodzajach oraz na całej działalności przedsiębiorstwa. Na podstawie rachunku zysków i trat można zbadać dokładnie jakie źródło przychodów i kosztów jest efektywne, jakie wypracowuje zyski lub ponosi straty. Rachunek wyników może służyć także do badania zdolności do samofinansowania przedsiębiorstwa. Rachunek zysków i strat przedstawić można w dwóch wersjach - w wersji kalkulacyjnej (tj. koszty grupowane wg miejsc powstawania, np. rodzajów produktów) oraz w wersji porównawczej (tj. koszty przedstawiane wg rodzajów n. amortyzacja, zużycie materiałów i energii, usługi obce, wynagrodzenia itd.) Rachunek wyników składa się z kilku wyodrębnionych bloków informacyjnych, które dotyczą poszczególnych rodzajów prowadzonej przez jednostkę działalności:

• działalność podstawowa operacyjna - tj. przychody i koszty dotyczące podstawowej działalności np. sprzedaży produktów;
• pozostała działalność operacyjna - tj. koszty i przychody dotyczące innych aspektów prowadzonej działalności, niezwiązanych bezpośrednio z podstawową działalnością jednostki np. zbycia środków trwałych, kar i odszkodowań, dotacji, darowizn itp.
• działalność finansowa – tj. przychody i koszty związane np. z otrzymaniem lub zapłatą odsetek, otrzymaniem dywidend z tyt. udziału w zyskach innych jednostek, zyski z rozchodu aktywów finansowych;
• wynik finansowy – czyli zysk lub strata brutto, pomniejszenie o podatek dochodowy oraz zysk/strata netto - jako ostateczny rezultat prowadzenia działalności finansowej w danym roku obrotowym.

Informacja dodatkowa

Informacja dodatkowa obejmuje wprowadzenie do sprawozdania finansowego oraz dodatkowe informacje i objaśnienia. Ta część sprawozdania finansowego powinna zawierać istotne dane i objaśnienia niezbędne do tego, aby sprawozdanie finansowe jasno i rzetelnie przedstawiało sytuację majątkową i finansową oraz wynik finansowy. Wprowadzenie do sprawozdania finansowego powinno zawierć opis przyjętych zasad rachunkowości, w tym metod wyceny i sporządzania sprawozdania finansowego w zakresie w jakim ustawa o rachunkowości pozostawia jednostce prawo do wyboru. Dodatkowe informacje i objaśnienia zawierać powinny zaś informację do pozycji bilansu oraz rachunku wyników, proponowany podział zysku lub pokrycia straty, podstawowe informacje dot. pracowników i organów jednostki oraz wszelkie niezbędne i istotne informacje dla zrozumienia sprawozdania finansowego.