Na czym polega kosztorysowanie robót budowlanych?

Przed rozpoczęciem jakiejkolwiek inwestycji budowlanej, bez względu na jej skalę, niezbędne jest przygotowanie kosztorysu. Prawidłowo sporządzony kosztorys pozwala inwestorowi na ustalenie kosztów planowanej budowy, a wykonawcy na obiektywną ocenę opłacalności podjęcia się jej realizacji. Dokument ten jest więc podstawą do zawarcia umowy między stronami. Na czym dokładnie polega kosztorysowanie prac budowlanych?

Kosztorys budowlany i jego rodzaje

Jak powiedzieliśmy już we wstępie kosztorys, będący ważnym dokumentem finansowym przy realizacji inwestycji budowlanych, jest potrzebny inwestorowi do ogłoszenia przetargu (kosztorys inwestorski) i wykonawcy (kosztorys ofertowy) do podjęcia decyzji o udziale w nim, a także do ustalenia warunków umowy korzystnych i uczciwych dla obu stron. Kosztorys budowlany jest też podstawą opracowania harmonogramu prac, obliczenia wartości całej inwestycji i kosztów jej realizacji z uwzględnieniem materiałów, robocizny oraz sprzętu. Kosztorys powykonawczy służy za podstawę rozliczenia przy zakończeniu inwestycji. Jeśli podczas realizacji prac budowlanych dochodzi do zmian w zakresie lub czasie robót przewidzianych w pierwotnie zawartej umowie, na zakończenie wykonawca sporządza kosztorys zmienny, który stanowi kalkulację dla zmiany ceny wykonanych usług.

Jak sporządza się kosztorys robót budowlanych?

Przygotowanie kosztorysu budowlanego wymaga doskonałej znajomości obowiązujących metod kalkulacji oraz szerokiej wiedzy technicznej. W praktyce ani inwestorzy, ani wykonawcy nie podejmują się sporządzania takich dokumentów samodzielnie, ale powierzają je profesjonalnym kosztorysantom. Na Śląsku usługi kosztorysowania świadczy np. Kancelaria Rzeczoznawców Majątkowych Taksator z siedzibą w Częstochowie, gdzie można również nabyć fachową literaturę dotyczącą kosztorysowania, w tym książki do szacowania wycen, Katalogi Nakładów Rzeczowych i cenniki wyceny robót budowlanych.

Każdy kosztorys budowlany musi obejmować kilka elementów, w tym wyszczególnienie prac powierzonych wykonawcy, normy zużycia materiałów budowlanych, robociznę, rodzaj niezbędnego sprzętu, normy wydajności oraz ceny jednostkowe robót. Choć wskazanie niezbędnych elementów kosztorysu nie nastręcza szczególnych trudności, te pojawiają się podczas sporządzania dokumentu finansowego i wynikają z indywidualnego charakteru prac w zależności od stosowanych rozwiązań projektowych, lokalizacji inwestycji czy warunków terenowych. W praktyce okazuje się więc, że wycena robót budowlanych jest bardzo skomplikowana, zwłaszcza w przypadku kosztorysów inwestycyjnych i ofertowych, a więc obejmujących przedmiar (tzw. kosztorys ślepy).

Obecnie do sporządzania kosztorysów wykorzystuje się specjalistyczne programy komputerowe, będące znacznym ułatwieniem podczas wykonywania obliczeń. Kosztorysanci posługują się też z góry ustalonymi metodami kalkulacji (uproszczonej i szczegółowej), co zmniejsza ryzyko rozbieżności dokumentów dostarczanych przez strony i przygotowywanych przez różnych rzeczoznawców.