Artykuł sponsorowany

Gatunki dopuszczone do użycia w odstępstwie rolnym

Odstępstwo rolne, zwane również przywilejem farmerskim, ma na celu zabezpieczenie interesów rolników. Daje im możliwość wysiewu bez zgody hodowcy materiału odmiany chronionej uzyskanego z własnego zbioru. Jedynym warunkiem dokonania wysiewu jest uiszczenie opłaty, której wysokość odnoszona jest do wysokości opłaty licencyjnej obowiązującej dla danej odmiany.

Ochrona prawna odmian roślin

Każdy hodowca, który opracował nową odmianę rośliny uprawnej, może objąć ją ochroną prawną na swoją rzecz – oznacza to, że tylko ten hodowca ma prawo wytwarzać, rozmnażać, przygotowywać do rozmnażania, oferować do sprzedaży, sprzedawać lub zbywać w inny sposób, eksportować, importować i przechowywać materiał siewny tej odmiany chronionej. Osoby lub firmy, które chcą wykonywać jakiekolwiek z wymienionych wyżej działań, muszą podpisać z hodowcą odpowiednią umowę licencyjną. Chronienie prawem nowych odmian ma na celu umożliwienie zwrotu wielomilionowych nakładów, które poniósł jej wynalazca, a także na pozyskanie dla niego środków na tworzenie nowych odmian.

Czym jest odstępstwo rolne?

Odstępstwo rolne stanowi wyjątek od powyższej reguły. Oznacza to, ze rolnik może skorzystać z zebranych przez siebie nasion odmian chronionych prawem bez upoważnienia hodowcy, musi jednak spełnić określone warunki. Po pierwsze – gatunek musi być prawnie dopuszczony do korzystania z odstępstwa rolnego. Po drugie – materiał do siewu odmiany chronionej musi pochodzić z własnego zbioru. Po trzecie – w ciągu 30 dni od siewu materiału z własnego zbioru rolnik ma obowiązek uiścić na rzecz hodowcy opłatę za każdy kilogram materiału wykorzystanego do siewu. Opłata ta wynosi 50% opłaty licencyjnej dla danej odmiany w danym roku.

Kto i za co uiszcza opłatę za odstępstwo rolne?

Jak możemy przeczytać na stronie Agencja Nasiennej Sp. z o. o. w Lesznie: Zgodnie z przepisami Ustawy z dnia 26 czerwca 2003 r. o ochronie prawnej odmian roślin, opłatę za odstępstwo rolne uiszczają:

w przypadku odmian ziemniaków: posiadacze gruntów rolnych o powierzchni 10 ha i więcej;
w przypadku pozostałych odmian roślin chronionych na poziomie krajowym (PL) i dopuszczonych do odstępstwa rolnego: posiadacze gruntów rolnych o powierzchni 25 ha i więcej;
w przypadku pozostałych odmian roślin chronionych na poziomie wspólnotowym (UE) i dopuszczonych do odstępstwa rolnego: posiadacze gruntów rolnych o powierzchni 30 ha i więcej.

Należy pamiętać, że posiadacze gruntów rolnych do 10 ha, jako tzw. drobni rolnicy są zwolnieni z obowiązku opłaty. Nie oznacza to jednak wcale, że nie muszą się stosować do przepisów chroniących wyłączne prawo do odmian roślin!

Aktualne gatunki dozwolone do użycia w odstępstwie rolnym

Dla odmian chronionych wyłącznie na poziomie krajowym, zgodnie z art. 23 ust. 2 ustawy o ochronie prawnej odmian roślin:

bobik
groch siewny
jęczmień
kukurydza
len zwyczajny (oleisty)
lucerna siewna
łubin wąskolistny
łubin żółty
owies
pszenica twarda
pszenica zwyczajna
pszenżyto
rzepak
rzepik
wyka siewna
żyto
ziemniak

Dla odmian chronionych na poziomie wspólnotowym, zgodnie z art. 14 ust. 2 Rozporządzenia Rady (WE) Nr 2100/94 z dnia 27 lipca 1994 r. w sprawie wspólnotowego systemu ochrony odmian roślin: