Kim jest radca prawny w świetle polskich przepisów?

Świadczeniem profesjonalnych usług z zakresu porad prawnych w Polsce mogą zajmować się wyłącznie radcy prawni i adwokaci. Uzyskanie uprawnień do wykonywania obu tych zawodów wymaga ukończenia studiów magisterskich z zakresu prawa, odbycia właściwej aplikacji i zaliczenia państwowego egzaminu. Wykonując zawód zaufania publicznego, radca prawny musi przestrzegać kodeksu etyki zawodowej i działać zgodnie z przepisami ustawy o radcach prawnych.

Świadczenie pomocy prawnej przez radcę

Zasady wykonywania zawodu radcy prawnego i zakres jego obowiązków reguluje ustawa z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych. Zgodnie z przepisami ustawy wykonywanie zawodu radcy prawnego polega na świadczeniu pomocy prawnej, w szczególności na udzielaniu porad i konsultacji prawnych, sporządzaniu opinii prawnych, opracowywaniu projektów aktów prawnych oraz występowaniu przed urzędami i sądami w charakterze pełnomocnika lub obrońcy. Radca prawny może występować w charakterze obrońcy w sprawach o przestępstwa i przestępstwa skarbowe pod warunkiem, że nie pozostaje w stosunku pracy (z wyjątkiem pracy naukowej i naukowo-dydaktycznej).

Ogólne zasady wykonywania zawodu radcy prawnego opisuje art. 3. ustawy. Przepisy nakładają na radcę prawnego obowiązek wykonywania zawodu ze starannością wynikającą z wiedzy prawniczej i zasad etyki radcy prawnego, a także zachowania tajemnicy zawodowej, z którego nie może być zwolniony – wyjątkiem są informacje udostępniane na podstawie przepisów o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu oraz przepisów ordynacji podatkowej.

Zgodnie z art. 8. ustawy radca prawny może wykonywać zawód w ramach stosunku pracy, na podstawie umowy cywilnoprawnej, w kancelarii radcy prawnego, w spółce cywilnej lub jawnej, w spółce partnerskiej oraz w spółce komandytowej lub komandytowo-akcyjnej. Dla każdej formy wykonywania zawodu radcy prawnego ustawa wyszczególnia odrębne przepisy; w przypadku spółek dotyczą one przede wszystkim ograniczeń w zakresie wspólników, partnerów i komplementariuszy.

Kodeks Etyki Radcy Prawnego

Radcy prawni i aplikanci radcowscy są zobowiązani do członkostwa w samorządzie zawodowym. Organy samorządowe, takie jak Krajowa Rada Radców Prawnych i okręgowe izby radców prawnych pełnią rozmaite funkcje, m.in. dbają o przygotowanie aplikantów do wykonywania zawodu, sprawują nadzór nad należytym wykonywaniem zawodu przez radców, współdziałają w kształtowaniu prawa. Z mocy uchwały KRRP wszystkich członków samorządu obowiązują zasady Kodeksu Etyki Radcy Prawnego – opowiada nasz rozmówca z Kancelarii Radców Prawnych Adversus w Szczecinie.

Reguły postępowania zdefiniowane w Kodeksie Etyki Radcy Prawnego przyczyniają się do godnego i uczciwego wykonywania zawodu. Kodeks reguluje podstawowe wartości, w tym niezależności i unikania konfliktu interesów, tajemnicy zawodowej i lojalności wobec klientów, którym radca świadczy usługi pomocy prawnej. Za nieprzestrzeganie zasad etyki zawodowej radcy prawnemu grozi odpowiedzialność dyscyplinarna.