Rola detektywa w sprawach kryminalnych. Zakres działań i czynności

Rola doświadczonego detektywa w sprawach kryminalnych jest nieoceniona. Osobę niekojarzoną z policją trudno jest wyróżnić z tłumu zwykłych ludzi. Dobry kamuflaż i wiekowe dostosowanie do otoczenia to kluczowe czynniki wpływający na skuteczną pracę detektywów w tym zakresie. Czynności, które wykonuje detektyw w sprawach kryminalnych, nie mogą jednak wykraczać poza ustawowy zakres jego działania - uzyskanie informacji. Nie może on stosować metod i działań zastrzeżonych dla organów i instytucji prawa. Jaka jest więc rola detektywa w sprawach kryminalnych?

Działania detektywa podczas dochodzeń kryminalnych

Działanie detektywa w sprawach kryminalnych zawsze jest specyficzną oraz niebezpieczną czynnością. W większości spraw proszą o pomoc zlecający w sprawach, w których ich przeciwnikiem jest doświadczony przestępca albo grupa przestępcza. Niekiedy dysponująca bronią i coraz częściej mająca swoje "wtyki" w policji, z którą ustawowo przychodzi współdziałać detektywowi. Detektyw nie podlega też ochronie prawnej takiej, jak policjant. Nie stoi za nim aparat Państwa. Przyjęcie zlecenia z tego obszaru wymaga od detektywa dużo odwagi, umiejętności oraz pewnych predyspozycji w zakresie samokontroli. Przy tym wszystkim jego działania nie mogą wykraczać poza jego kompetencje. Nie może używać broni ani innych środków przymusu. W przypadku zagrożenia ma dokładnie te same uprawnienia, co zwykły obywatel.

Ale to właśnie dyskretnemu detektywowi w wielu przypadkach świadkowie zwierzają się ze swoich spostrzeżeń lub po prostu "sprzedają" cenną wiedzę o sprawcach, niekiedy potwornych zbrodni. Zasadniczą rolą detektywa jest tu doprowadzenie do tego, by policja procesowo udokumentowała ujawnione, ustalone lub odkryte przez detektywa ustalenia i fakty.

Inną bezcenną czynnością doświadczonego detektywa jest przeprowadzenie szczegółowych czynności para procesowych po niekiedy pośpiesznych lub niechlujnych, czynnościach procesowych policjanta lub prokuratora na miejscu zdarzeń, najczęściej zbrodni. Kilkakrotne oświetlenie, przeszukanie, obejrzenie, "obwąchanie" miejsca zbrodni przez doświadczonego detektywa doprowadzało do znalezienia dotychczas niezauważonych mikrośladów, śladów kropel krwi nieściekającej na ścianie w dół, tylko przez chwilę unoszącej się ku górze jak po rozbryzgach, znalezienie przedmiotu z DNA sprawcy itp.  

Rola detektywa w sprawach kryminalnych, niezmiennie wierzącego w praworządność, jest także pomoc niesłusznie podejrzewanemu klientowi  w oczyszczeniu go z zarzutów poprzez zbieranie obiektywnych dowodów w sprawie. Detektyw dysponujący wariografem może przy tym skutecznie i prawnie wymóc od organów ścigania powołanie biegłego wariografisty.

Bezcenna jest także pomoc detektywa ofiarom szantażu, gróźb lub uprowadzeń. Ale tu w żadnym przypadku nie może być mowa o jakichkolwiek działania niezgodnych z zamiarami i planami policji.

Detektyw może pomóc w przypadku porwania dla okupu oraz handlu żywym towarem. Jest to bardzo niebezpieczny obszar działań. Sprawcami takich przestępstw jest jedna osoba. Głównie jest to półświatek przestępczy oraz gangsterski. Detektyw musi więc posiadać odpowiednie przygotowanie operacyjne do różnych nieprzewidzianych zdarzeń, potrafić wykazać się sprytem oraz orientować się w przepisach prawnych.

Wszelkie czynności w wyżej wymienionych sprawach detektyw może dokonywać na podstawie umowy i to w formie pisemnej. W przypadku, gdy już jest prowadzone postępowanie, o przystąpieniu do czynności detektywistycznych musi on powiadomić policję.

Dlaczego warto korzystać z usług detektywów?

Doświadczony detektyw posiada wiedzę i znajomość metod i technik śledczych, które przekładają się na efekty jego pracy. Rozległe kontakty w środowisku prawniczym oraz organów ścigania znacznie usprawniają działania detektywa. Musi się przy tym kierować odpowiedzialnością i ostrożnością procesową.  Podejmowanie interwencji we własnym zakresie (zwłaszcza w przypadku spraw o charakterze kryminalnym) może mieć bardzo przykre skutki. Nie tylko dla niego.

Jak mówi doświadczony detektyw (były policjant po 30 latach pracy, w tym operacyjnej) z biura detektywistycznego Detektywi: Działania doświadczonych detektywów w sprawach kryminalnych zawsze gwarantują dyskrecję i bardzo rzadko są mało skuteczne. Osoby takie często mają przewagę nad organami ścigania, ponieważ podchodzą do każdej powierzonej sprawy w sposób indywidualny. Każda taka sprawa jest dla detektywa wyjątkowa i najważniejsza.

Decyzję o skorzystaniu z usług detektywa w przypadku spraw kryminalnych należy podejmować bardzo rozważnie. Każdy amator albo początkujący detektyw ma z reguły taką usługę w swojej ofercie. Dla skuteczności i dobra sprawy warto jednak skorzystać wyłącznie z usługi profesjonalnej firmy detektywistycznej dysponującej wykwalifikowaną kadrą, najlepiej z doświadczeniem operacyjnym i dochodzeniowym. Tylko oni zagwarantują skuteczne rozwiązania sprawy. A już na pewno bezmyślnie nie przeszkodzą w skutecznym zakończeniu sprawy przez organy procesowe.