Sukcesja w firmie. Jak się do niej przygotować?

Zmiana pokoleniowa jest procesem nieuniknionym i chociaż temat nie należy do szczególnie przyjemnych, warto poświęcić mu chwilę, zwłaszcza jeśli zależy nam na bezpiecznej przyszłości rodzinnej firmy. Sukcesja w firmie to znacznie więcej niż wybór następcy dyrektora zarządu, a w dodatku od strony prawnej wciąż jest to zadanie bardzo skomplikowane.

Obowiązujące w Polsce prawo niestety nie ułatwia przedsiębiorcom prowadzenia restrukturyzacji czy sukcesji w firmie. Z punktu widzenia przedsiębiorstw rodzinnych szczególnie istotna jest właśnie kwestia przekazywania kierownictwa i własności następcom. Postaramy się przyjrzeć bliżej temu zagadnieniu.

Po co planować sukcesję?

Świadome planowanie sukcesji w firmie jest najlepszym sposobem na to, by zabezpieczyć przedsiębiorstwo przed ewentualnością pogorszenia jego sytuacji w razie wystąpienia jakichkolwiek przeszkód sukcesyjnych czy w efekcie nieprzemyślanych zmian w kadrze zarządzającej.

Dobrze zaplanowana sukcesja pozwala więc nie tylko wyznaczyć sukcesora, ale także rzetelnie przygotować go do obowiązków, jakie spoczną na nim w momencie przekazania władzy. W przypadku śmierci nestora plan sukcesji pozwoli następcy kontynuować misję przedsiębiorstwa w sposób zgodny z wizją założyciela. Jeśli sukcesja odbywa się w chwili zakończenia kariery biznesowej założyciela, plan może obejmować też jego przyszłą rolę w przedsiębiorstwie.

Jak przygotować się do sukcesji?

Planując sukcesję w firmie rodzinnej trzeba brać pod uwagę wiele złożonych czynników prawnych, ekonomicznych i psychologicznych. Wszystko to sprawia, że w praktyce opracowanie taktyki sukcesji jest bardzo trudne i wymaga zaangażowania specjalistów z różnych dziedzin – zauważa nasz rozmówca z warszawskiej Kancelarii Ożóg Tomczykowski.

Dobrze przygotowany plan sukcesji powinien uwzględniać m.in. warunki biznesowe przedsiębiorstwa i umożliwić przekazanie firmy w sposób możliwie jak najbardziej korzystny z punktu widzenia prawa i finansów. Istotne będą tu kwestie podatkowe towarzyszące restrukturyzacji przedsiębiorstwa, toteż dobrym pomysłem jest skorzystanie z doradztwa prawnego i podatkowego w zakresie przejęcia działalności.

Przekazanie władzy sukcesorowi warto poprzedzić wprowadzeniem przekształceń przedsiębiorstwa, których celem będzie osiągnięcie maksymalnej efektywności podatkowej w momencie sukcesji. W tym obszarze przedsiębiorcy mają wiele możliwości, obejmujących np. zakładanie polskich i zagranicznych spółek w celu przeniesienia do nich niektórych składników majątku oraz tworzenie dokumentacji sprzyjającej ograniczeniu ryzyk prawnych. Dobrym pomysłem jest też założenie fundacji rodzinnej, która pozwoli w kompleksowy sposób zabezpieczyć majątek na wypadek nieprzewidzianych zdarzeń.

Odrębną kwestią jest zabezpieczenie interesów najbliższych członków rodziny. Warto zapewnić bliskim dostęp do środków gromadzonych na rachunkach spadkodawcy, co bez uprzednich przygotowań bywa skomplikowane w razie jego nieprzewidzianej śmierci.