Historia europejskich oranżerii – symbolu luksusu

Oranżeria, w Polsce zwana również pomarańczarnią, to budynek ogrodowy, wolnostojący lub połączony z tarasem, w którym można uprawiać różne gatunki roślin – przede wszystkim egzotycznych, takich jak cytrusy – przez cały rok. Oranżerie nie są nowym pomysłem – pierwsze tego typu obiekty pojawiły się już kilkaset lat temu. Zapraszamy do zapoznania się z krótką historią europejskich oranżerii.

Początki oranżerii na Starym Kontynencie 

Idea oranżerii wywodzi się z XV-wiecznych renesansowych włoskich ogrodów. W owym czasie technologia produkcji szkła stała się wystarczająco wydajna, by możliwe stało się wytwarzanie tafli przezroczystego szkła o znacznej powierzchni. Zaczęto wykorzystywać je do konstruowania dużych okien, przez które wpadało do wnętrza wiele promieni słonecznych, pozwalających rozwijać się egzotycznym gatunkom roślin. Jako że szkło było wówczas bardzo kosztowne, na budowę oranżerii mogli pozwolić sobie tylko bogaci. Hodowlą drzew cytrusowych zajmowali się szlachcice i zamożni mieszczanie.

Jedna z pierwszych oranżerii została zbudowana w połowie XVI wieku we włoskiej Padwie. Podobnie jak inne wczesne oranżerie pełniła przede wszystkim funkcję praktyczną i nie była tak bogato zdobiona, jak późniejsze konstrukcje. Początkowo w oranżeriach uprawiano głównie pomarańcze, skąd wzięła się nazwa budynku. Wraz ze wzrostem popularności oranżerie stawały się coraz bardziej wyrafinowane, a w ich tworzeniu zaczęli uczestniczyć projektanci ogrodów oraz architekci. Wprowadzano nowe techniki utrzymywania pożądanej temperatury, na przykład umieszczanie ogrzewania pod podłogą, czy możliwość otwierania okien dachowych celem wentylacji.

Rozprzestrzenianie się idei oranżerii w całej Europie 

Na początku XVII wieku wybudowano oranżerię przy pałacu w Luwrze, która zainspirowała liczne imitacje. W latach 80. tego samego stulecia na polecenie Ludwika XIV, króla Francji, powstała Oranżeria Wersalska (fr. L'orangerie du château de Versailles), największy tego typu obiekt w Europie, z centralną galerią o długości 150 metrów. Zastąpiła wcześniejszą oranżerię z lat 60. Służyła królowi nie tylko do przechadzek, ale również imponowania przyjmowanym gościom. W stuleciach XVII i XVIII oranżerie powstawały we Francji, Niemczech, Niderlandach, Włoszech, Wielkiej Brytanii i innych państwach Europy. Przykładem oranżerii wzniesionej w tamtym czasie na obszarze Polski jest Stara Pomarańczarnia w Łazienkach Królewskich w Warszawie.

Początek XIX wieku przyniósł wynalazek w postaci przeszklonego dachu, zapewniającego jeszcze więcej światła słonecznego roślinom hodowanym we wnętrzu budynku. Wiele nowo powstających oraz już istniejących oranżerii zostało wyposażonych w taki dach. Ponadto do ich budowy zaczęto używać żelaza. Doskonałym przykładem takiej konstrukcji jest oranżeria przy Chatsworth House w środkowej Anglii z połowy XIX stulecia. Jednocześnie oranżerie zaczęły coraz częściej pełnić funkcję dodatkowych pomieszczeń mieszkalnych – obecnie takie przestrzenie określa się mianem ogrodów zimowych.

W XX wieku w wyniku wyniszczających wojen i pojawienia się nowych rozwiązań architektonicznych oranżerie i ogrody zimowe przestały być uwzględniane w planach nowo budowanych domów, ale w ostatnich 20-30 latach powróciły do łask. Jeśli mieszkasz w Warszawie lub okolicach i marzysz o zawsze zielonym pomieszczeniu w swoim domu, zapoznaj się z ofertą firmy DARO Ogrody Zimowe z Piaseczna, która projektuje i montuje oranżerie i ogrody zimowe na terenie województwa mazowieckiego. Realizuje projekty oranżerii na planie kwadratu, prostokąta i wielokąta, z dachem łamanym i jednospadowym, wolnostojące i w bryle budynku. Dzięki 20-letniemu doświadczeniu w branży i współpracy z zaufanymi dostawcami materiałów firma tworzy konstrukcje trwałe i niezawodne, które cieszą zmysły przez długie lata.